Pytania i odpowiedzi

Zdecydowanie nie należy się spodziewać idealnego stanu nóg bezpośrednio po zabiegu. Nie należy się sugerować filmami z portali społecznościowych, pokazujących znikające pajączki po jednym ukłuciu, a w następnym poście widzimy zdjęcie sprzed zabiegu oraz zdjęcie spektakularnej metamorfozy – wykonane po 6 miesiącach (co autor zdradza nad wyraz niechętnie).

Oczywiście u mnie też wszystkie pajączki i żyłki znikają na 20 sekund po podaniu sklerozantu. Potem zachodzi w nich chemiczna reakcja uszkodzeniowa, z chemicznym zapaleniem pajączka, który zmienia kolor np. na rubinowy, a dopiero w przeciągu kilku dni w większości znika, a w niewielkiej części przebarwia się na brązowo/beżowo/szaro i zanika po kolejnym miesiącu lub dwóch.

dr Łukasz Szczygieł

Przede wszystkim wtedy, gdy zabieg skleroterapii poprzedza badanie USG Doppler i konsultacja flebologiczna. Zestaw jest nieodzownym składnikiem każdej następnej procedury. Skleroterapia żylaków ma zawsze pierwszeństwo przed zabiegami dotyczącymi żył sieciowych i pajączków. Tylko taka kolejność leczenia ma największy sens. Żylaki są zaburzeniem odpływu krwi do serca i cofająca się w nich krew wypełnia pajączki.

Leczenie musi być stopniowane. Zabiegi dotyczące pajączków, zwłaszcza w okolicy kostek, przy pozostawieniu żył je zasilających dają krótkotrwałe efekty liczone w tygodniach i miesiącach, a szybko odnawiające się pajączki mogą być dużo bardziej nieestetyczne od wyjściowych.

Zabieg skleroterapii znakomicie uzupełnia wcześniej wykonane leczenie laserowe lub operacyjne, często umożliwiając uniknięcie większych interwencji chirurgicznych i poprawiając kosmetyczne rezultaty leczenia. Uzupełnieniem skleroterapii są zaś zabiegi przezskórne, laserowe i RF.

dr Łukasz Szczygieł

Skleroterapia ma na celu przywrócenie prawidłowego stanu żył. Po podaniu sklerozantu żylaki i pajączki zostają zamknięte pod skórą, dlatego następuje ich przemiana włóknista oraz powolne (rozłożone w tygodniach i miesiącach) wchłanianie i rozpuszczanie przez organizm. Zabiegi skleroterapii mają na celu cofnięcie w czasie zmian, natomiast nie leczą ze skłonności do powstawania niewydolnych żył.

Ważna jest świadomość, że skleroterapia ma znaczenie zdrowotne, chroniąc przed zakrzepicą, obrzękami i bólem nóg oraz znaczenie estetyczne, przywracając piękny i zdrowy wygląd oraz znacząco spowalnia powstawanie kolejnych nieestetycznych żył.

Pacjenci wiedzą, że powinni regularnie kontrolować stan układu żylnego w USG Doppler i nowopowstałe żylaki szybko korygować skleroterapią uzupełniającą. Nowe pajączki warto również zamykać jak najwcześniej. Kolejne zabiegi z mojego doświadczenia wymagane są co 3-4 lata. Zdarzają się też pacjenci, którzy są świadomi, że muszą wrócić co roku. Są również tacy pacjenci, z którymi na kolejnych zabiegach spotykamy się co 6-7 lat. Pamiętajmy więc, że każdy organizm jest inny.

dr Łukasz Szczygieł

Skleroterapia jest procedurą o niewielkim stopniu bólu. Nakłucia odbywają się z użyciem cienkich lub ultra cienkich igieł i pacjenci opisują je jako ukłucia komara. Podawanie sklerozantu jest i musi być bezbolesne. Ból jest ważnym sygnałem dla lekarza i należy go od razu zgłaszać. Skleroterapia jest bolesna w momencie nieprawidłowo wykonywanego zabiegu, przy podawaniu leku poza naczynie oraz przy zbyt szybkim jego wstrzykiwaniu, co grozi rozerwaniem leczonego naczynia, wylaniem się środka poza jego światło, krwiakiem i możliwym chemicznym uszkodzeniem skóry.

dr Łukasz Szczygieł

Żylaki zamknięte w drodze skleroterapii stają się w niektórych odcinkach twarde i wypukłe. Dlatego czasem mogą stać się również bolesne, w odstępie kilku dni do miesiąca po skleroterapii. Im większy żylak, tym jest to bardziej prawdopodobne. Krew uwięziona w zamkniętej żyle ulega również uszkodzeniu przez sklerozant i staje się gęstą kleistą substancją rozpierającą żylak od środka. Warto wówczas zastosować leki przeciwbólowe zewnętrznie w postaci żelu, a nawet leki doustne. Nie jest to jednak ból o dużej intensywności. W czasie wizyty kontrolnej zamknięte skleroterapią żyły nakłuwa się w celu uwolnienia z nich pozostałości po krwi.

Gdy ból i zaczerwienienie skóry występuje wokół żylaka, który nie był poddany skleroterapii może to świadczyć o zapaleniu żył powierzchownych. Zdarza się to na skutek błędu technicznego i pominięcia tego naczynia w czasie zabiegu.

dr Łukasz Szczygieł

Skleroterapia dedykowana jest osobom szybko chcącym działać w pełni aktywnie. Pierwszy spacer po skleroterapii minimum 30-minutowy jest obowiązkowy bezpośrednio po wyjściu z gabinetu zabiegowego. Po skleroterapii można i należy się ruszać, iść na nordic-walking, przebieżki 5-kilometrowe, a nawet 10-kilometrowe tego samego dnia są dopuszczalne. Można wsiąść na rower, wejść na orbitrek, skosić ogródek. Wszystko oczywiście w pończochach pozabiegowych.

Duży wysiłek i intensywny trening siłowy po zabiegu warto odłożyć na 7-10 dni, ale po kilku dniach spokojnie można biegać tak jak do tej pory, jeździć na nartach lub pójść na intensywny fitness. Pływanie jest zalecane po 2 tygodniach od skleroterapii, oczywiście bez pończoch kompresyjnych (można je ściągnąć i założyć z powrotem).

dr Łukasz Szczygieł

Uszkodzenie skóry, rana lub martwica mogą wydarzyć się po zabiegu skleroterapii. Na szczęście te powikłania są bardzo rzadkie. Najczęstszą, i jednocześnie banalną przyczyną jest zrolowanie się pończochy pozabiegowej w okolicy dołu podkolanowego i po prostu otarcie skóry.

Uszkodzenia skóry po skleroterapii leczymy tak jak rany naczyniowe, z zastosowaniem środków odkażających, kompresjoterapią i opatrunkami specjalistycznymi. Goją się wolno, miesiącami, z pozostawieniem blizn. Przebarwione blizny można leczyć z powodzeniem laserami Q-switch.

Prawdziwa martwica skóry zdarza się z częstością poniżej 1% zabiegów. Wynika najczęściej wskutek nieprawidłowo wykonanej procedury zabiegowej:

• podanie płynu pozanaczyniowe, stąd chemiczne uszkodzenie skóry,
• zastosowanie zbyt dużego stężenia i chemiczne uszkodzenie tkanek otaczających leczone naczynie,
• zbyt duża ilość i zbyt duże ciśnienie podawanego sklerozantu rozrywające żyłę,
• zbyt duży kaliber igły, wielokrotne przekłuwanie na wylot żyły przy próbie wprowadzenia do niej igły, wszystko to powoduje wydostanie się preparatu poza leczone naczynie,
• reaktywny skurcz naczynia tętniczego przy agresywnym leczeniu i niedokrwienie skóry,
• przejście przez anastomozy tętniczo-żylne na stronę tętniczą przy podaniu sklerozantu pod zbyt dużym ciśnieniem,
• błędne podanie płynu do tętniczki skórnej zamiast do żyły.

Martwica wynikać może również z powodu zakwalifikowania do skleroterapii pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi typu toczeń. Niestety u chorych z kolagenozami w okresie zaostrzenia choroby jest duża skłonność do generowania się i szybkiego uogólniania procesów zapalnych. Procesem równie trudnym do przewidzenia i ekstremalnie rzadkim jest piodermia gangrenosum, zwana jałową martwicą skóry po skleroterapii. Ograniczone rany poprzedzone pęcherzem lub krostą powstają jako wyraz nadmiernej reakcji zapalnej o nieznanej przyczynie i częściej występują u osób z chorobami z autoagresji.

dr Łukasz Szczygieł

Zakrzepica żył to obecność niedrożnych żył poza okolicami wykonywanej skleroterapii. Może wynikać z niestosowania przez pacjenta zaleceń po zabiegu. Przede wszystkim zaleca się stosowanie pończoch pozabiegowych, gdyż ich brak zwiększa właśnie ryzyko wystąpienia zakrzepicy żylnej.

Należy pamiętać, że ból mięśni łydki po skleroterapii jest ważnym objawem i nie należyto bagatelizować. Może oznaczać, że sklerozant w czasie zabiegu przedostał się do żył głębokich mięśni goleni i je uszkodził. Dlatego upośledzenie odpływu krwi z mięśni wywołuje ból.

Ból nogi zawsze wymaga szybkiej teleporady oraz dodatkowej wizyty kontrolnej z oceną drożności wszystkich żył kończyn dolnych. Lekarz podejmuje wówczas decyzję co do włączenia leków przeciwzakrzepowych w dawce profilaktycznej lub leczniczej.

Pacjent ze swojej strony po zabiegu skleroterapii powinien przestrzegać regularności stosowania pończoch kompresyjnych, odpowiedniej ilości ruchu i unikać odwodnienia, by nie zagęszczać krwi. W razie konieczności do zalecanego ruchu można zastosować leki przeciwbólowe, gdyż nie są one zabronione.

dr Łukasz Szczygieł

Skleroterapia polega na zamknięciu leczonego naczynia na drodze chemicznego uszkodzenia jego ściany a nie wskutek wywołania w nim zakrzepicy. Skleroterapia jest skuteczna i bezpieczna u pacjentów zarówno na doustnych lekach przeciwzakrzepowych, u pacjentów stosujących leki przeciwpłytkowe typu aspiryna, a także w trakcie stosowania heparyny i sulodeksydu. Nie jest wymagane odstawienie tych leków przed zabiegiem.

dr Łukasz Szczygieł

Po zabiegach skleroterapii stosujemy pończochy kompresyjne przez okres do 4 tygodni. Zatem i tak wystawienie nóg na słońce jest niemożliwe. Po tym czasie nie ma w zasadzie ograniczeń. Kąpiele słoneczne mogą w niewielkim stopniu przyspieszyć powstawanie nowych pajączków, wskutek przegrzewania się skóry i poszerzania niewielkich naczyń w jej zakresie. Należy unikać słońca i stosować kremy z wysokim filtrem UV. Zwłaszcza w przypadku wystąpienia nadmiernej reakcji zapalnej wokół żylaków zamkniętych skleroterapią, aby uniknąć brązowych przebarwień związanych z większym powstawaniem melaniny w tych obszarach. Również bardziej wrażliwa na światło słoneczne jest skóra nad pajączkami, które po skleroterapii są przebarwione i jeszcze nie zdążyły się wchłonąć.

dr Łukasz Szczygieł

Sklerozant istnieje w organizmie od 8 do 60 sekund. Dlaczego tak krótko? Krew w naczyniu błyskawicznie rozcieńcza lek. Dlatego też lecząc duże naczynia stosujemy większe stężenia. Niskie stężenie uniemożliwia dotarcie do ściany naczyniowej na całej średnicy naczynia, co skutkuje niepełnym zamknięciem, a następnie niestety ponownym jego otwarciem. Białka osocza krwi wiążą się ze sklerozantem szybko go dezaktywując. Dzięki temu małe jest ryzyko przedostania się leku do żył głębokich, serca i naczyń płucnych.

dr Łukas Szczygieł

Matting to błyskawiczne wytworzenie nowych cieńszych gęstych naczynek – pajączków na obszarze, w którym wykonywano skleroterapię. Jest rzadkim powikłaniem skleroterapii, o nie do końca ustalonej przyczynie. Istotne jest odczekanie co najmniej przez 6 tygodni, gdyż naczynia w obrębie mattingu mogą się spontanicznie zmniejszyć. Istnieją dwie teorie tłumaczące przyczyny mattingu i obie wydają się być słuszne.

Jedna to niezapalne tworzenie nowych naczyń, gdy w trakcie skleroterapii pominięto jedno z naczyń zasilających leczone pajączki i ono wygenerowało nowe. Należy wówczas zidentyfikować to naczynie w USG, podać sklerozant w niskim stężeniu, a małe pajączki w obrębie mattingu poddać mikroskleroterapii lub zastosować na nie laser przezskórny.

Druga przyczyna angiogeneza zapalna, w okolicy żyły zamkniętej skleroterapią, w której jest uwięziony sklerus, czyli pozostałość po krwi. Zaleca się wówczas nakłucie i opróżnienie zamkniętej żyły oraz zewnętrznie oraz doustnie leki przeciwzapalne i przeciwalergiczne. Kolejno proponuje się zastosować na matting laser przezskórny.

dr Łukasz Szczygieł

Trudne nazwy, o co chodzi? Już wyjaśniam. Proces wchłaniania się żył po skleroterapii można przyspieszyć poprzez pozbycie się nadmiaru pozostałości po krwi zalegającej w naczyniu. Zmniejsza to też ryzyko wystąpienia trwałych przebarwień. Wszelkie widoczne, twarde, bolesne w dotyku żyły przebarwione na brązowo, tak samo przebarwione pajączki warto nakłuć w czasie wizyty kontrolnej lub podczas kolejnej sesji zabiegowej. Pozostałość po krwi odprowadza się po wkłuciu do zamkniętej żyły przez odsysanie strzykawką lub masaż od zewnątrz. Nie jest to procedura zbyt przyjemna, ale jest zalecana i korzystna dla pacjenta.

dr Łukasz Szczygieł

Skleroterapia pianowa polega na zmieszaniu sklerozantu z powietrzem lub dwutlenkiem węgla, przez wytworzenie specjalnym zestawem strzykawek piany i podanie jej do leczonych żylaków. Działanie piany jest około 4 razy mocniejsze niż płynu, a jej właściwości wypychania krwi z naczynia oraz skurcz żyły jaki wywołuje pozwalają na lepszą i dłuższą przyczepność leku do jej ściany.

Skleroterapia pianowa umożliwia zamknięcie większych żylaków oraz dłuższych odcinków żył z jednego podania. Piana jest skuteczniejsza od płynu, jednak daje więcej działań ubocznych typu przebarwienia.

dr Łukasz Szczygieł